De programmabegroting bevat alle plannen voor het komende jaar en de financiering die daarbij hoort. Met deze samenvatting willen we de plannen en cijfers een gezicht geven, zodat iedereen zich een algemeen beeld kan vormen van 2020 en de jaren daarna, over het wat, hoe, waarom en hoeveel. Ook vindt u een samenvatting van onze financiële uitgangspunten, ons huishoudboekje.

Om doelen te bereiken, hebben we elkaar nodig. We werken dan ook samen met inwoners, maatschappelijke partners, ondernemers en andere overheden. Als de gemeente plannen maakt, betrekken we belanghebbenden daar zo vroeg mogelijk bij. Burgerinitiatieven en participatie verwelkomen we.

Iedereen doet mee!
Inwoners weten zelf het beste wat past en nodig is in hun eigen buurt en wijk. Daar willen we naar luisteren. De gemeente biedt ruimte aan initiatieven van inwoners, instellingen en bedrijven én laat hen meedenken. Hiervoor komt de gemeente in 2020 met een heldere visie en aanpak met overzichtelijke spelregels voor de inwoners, gemeente en bestuur. Ook in 2020 is via Vlietwensen budget beschikbaar voor ideeën en initiatieven in de wijk.

Maatschappelijke organisaties staan dichtbij onze inwoners. We willen hen uitdagen om samen te werken, om nog beter te kijken naar de wensen en behoeften van inwoners. Met de nieuwe subsidiesystematiek doen de partners gezamenlijk een op elkaar afgestemd aanbod aan zogenoemde subsidietafels. Doel is om tot nieuwe en verbeterde subsidieafspraken te komen. Het afgelopen jaar ging het nieuwe systeem in voor bestaande partners. In 2020 geven de maatschappelijke partners voor het eerst uitvoering aan de afspraken en vanaf 1 januari 2020 kunnen nieuwe partners zich aansluiten voor subsidiejaar 2021.

Vraaggerichte Dienstverlening
Iedere dag bieden wij de best mogelijke dienstverlening aan onze inwoners. We willen dat die past bij de huidige samenleving. We werken er hard aan, maar er is altijd ruimte voor verbetering: elke dag een beetje beter. In 2020 kijken we hoe we dit kunnen doen met behulp van nieuwe functionaliteiten op de website, zodat inwoners gemakkelijker met de gemeente kunnen communiceren. Denk hierbij aan een doventolk, chat(bot) en WhatsApp. We nemen maatregelen om de telefonische bereikbaarheid van de organisatie en de postverwerking te verbeteren. Het Servicecentrum opent haar deuren komend jaar op momenten die aansluiten bij de behoeften van inwoners.

We vinden dat leges kostendekkend moeten zijn. We ronden het onderzoek naar tarieven van onze producten af. Uitgangspunt is dat inwoners een eerlijke prijs betalen voor de producten en we kritisch kijken of we als organisatie efficiënter kunnen werken. Hierna volgt een voorstel voor het aanpassen van de leges. De effecten worden in de begroting van 2021 verwerkt.

Ondernemers dragen bij aan de levendigheid van Leidschendam-Voorburg en zorgen voor een vitale economie. De gemeente schept daarom graag een klimaat waarin ruimte is voor goed ondernemerschap, door ondernemers te stimuleren en te faciliteren waar mogelijk.

Economische agenda
De Economische agenda geeft richting aan ontwikkelingen die bijdragen aan het versterken van de economie én van Leidschendam-Voorburg als geheel. Daarbij hoort ook het stimuleren van innovaties en toekomstige vaardigheden van ondernemers in de retailsector. Dat doen we door samenwerking van het onderwijs en het bedrijfsleven te stimuleren. Bij Winkelcentrum Julianabaan start het project Future Proof Retail, waarbij studenten onderzoek doen naar de verbeterpunten van retail-ondernemers. Onderzoekers kijken tegelijkertijd welke nieuwe skills winkeliers nodig hebben en hoe ze deze in de toekomst kunnen ontwikkelen. Samen met vastgoedeigenaren van winkelcentrum Julianabaan zorgen we dat de kwaliteit en uitstraling van de gevels en het gehele winkelgebied versterkt wordt. Het aantrekkelijk maken en houden van Leidschendam Centrum heeft ook een plek in de detailhandels- en horecavisie die in 2019 door de raad is vastgesteld.

Ook blijven we het Huygenskwartier Voorburg bekender en aantrekkelijker maken voor de bezoekers. Daarbij kijken we naar inwoners van naastgelegen gebieden en we zoeken komend jaar aansluiting bij ontwikkelingen in de Binckhorst. In 2020 opent Mall of the Netherlands haar deuren. Een uniek en volledig overdekt winkelcentrum waar bezoekers een dag lang kunnen verblijven. The Mall haalt leegstaande kantoren uit de markt en zorgt voor nieuwe banen in onze gemeente.  

We verbinden marktpartijen aan elkaar om samen te kijken naar waar ruimte is voor kleinschalige bedrijvigheid. Zo worden passende werkplekken ontwikkeld voor lokale zzp’ers, kleinschalige bedrijven en mkb-ondernemers, zoals op bedrijventerrein Overgoo.

We willen dat iedereen in onze gemeente naar zijn zin woont. Daar hoort een schone, hele en veilige omgeving bij. We zorgen dat de fysieke ruimte waarin inwoners zich bewegen, goed is ingericht. Samen met andere partijen realiseren we een veilige leefomgeving. In 2020 stellen we met hen het veiligheidsbeleid verder vast.

Makkelijk en snel van A naar B
Bereikbaarheid en doorstroming van verkeer blijven belangrijke aandachtspunten. Dat geldt voor de auto, het openbaar vervoer en de fiets. Daar werken we in 2020 dan ook aan op verschillende plekken in de gemeente.

De bereikbaarheid van Stompwijk wordt steeds beter. Naast de Stompwijkseweg leggen we in 2020 de Veenpoldersweg aan en vinden voorbereidingen plaats voor de herinrichting van de Dr. Van Noortstraat. Daardoor verbeteren ook de recreatieve mogelijkheden, economische kansen en leefbaarheid in de dorpskern.

Er worden maatregelen getroffen om het verkeer rond de Mall of The Netherlands goed te laten doorstromen. Er komen nieuwe, slimme verkeerslichten en een duidelijk verwijssysteem. Rijkswaterstaat werkt samen met inwoners aan het ontwerptracébesluit voor de ondertunneling van de kruisingen met de N14.

We hebben goed openbaar vervoer in onze gemeente. In 2020 verbeteren we dit nog verder. In 2019 is EBS gestart met nieuw vervoer in de regio. De eerste EBS-bussen rijden inmiddels. De gemeente wil samen met EBS de lijnen verder optimaliseren, zodat nog meer mensen snel en makkelijk gebruikmaken van het ov. We lobbyen voor een tramhalte aan de Overgoo, zodat Leidschendam-Zuid beter bereikbaar is. We investeren in de ontwikkeling van toekomstig openbaar vervoer in stationsgebied Voorburg, zoals de Binckhorst, zodat onze inwoners comfortabeler, sneller en eenvoudiger kunnen reizen.

In Leidschendam-Centrum is het goed wonen, winkelen en recreëren. Voorwaarden zijn wel een goede bereikbaarheid en voldoende parkeermogelijkheden. In 2019 zijn met bewoners en ondernemers maatregelen onderzocht. Inmiddels is er een blauwe zone in parkeergarage Damplein en zijn er extra parkeerplaatsen gecreëerd op straat. Het komend jaar gaan we in overleg met inwoners en ondernemers over verdere maatregelen. Ook gaan we over tot vaststellen en uitvoeren van een nieuw parkeerbeleid voor de hele gemeente.

We werken aan het verbeteren van doorgaande fietsroutes. Denk aan de snelfietsroute Velostrada tussen Leiden en Den Haag en het Trekvliettracé tussen Pijnacker en Den Haag.

Tot slot hebben we te maken met toekomstige ontwikkelingen waarover nog keuzes gemaakt moeten worden. Om deze reden zijn hiervoor nog geen kosten opgenomen in de begroting 2020. Denk aan de bereikbaarheid van Damcentrum en de huisvesting van Stadsbeheer.

Duurzaamheid
Om in 2050 een gezonde, duurzame, klimaatbestendige en CO2-neutrale gemeente te zijn, zetten we in op ander grondstoffengebruik, duurzame energie en klimaatadaptatie. Het is een uitdaging om woningen in de toekomst van het gas af te krijgen. Om tot deze warmtetransitie te komen wordt de lokale energiestrategie opgesteld. We starten in 2020 met het maken van een aanpak per wijk.

De gemeente streeft naar duurzame mobiliteit en bevordert emissieloze mobiliteit door niet-noodzakelijk autogebruik te beperken en langzaam verkeer en openbaarvervoergebruik te bevorderen. Denk hierbij aan inzet van deelfietsen, groene bussen en extra laadpalen.

Het is prettig om in een groene omgeving te wonen. Maar beplanting helpt ook om wateroverlast en hittestress te voorkomen. De gemeente stimuleert inwoners daarom om hun tuinen zo groen mogelijk in te richten met behulp van de landelijke campagne Operatie Steenbreek. We zetten in op isoleren en groene daken en we omarmen duurzaamheidsinitiatieven, zoals Zon op LV. De gemeente zorgt voor goede groenbeheerplannen, zodat de buitenruimte groen blijft. In 2020 krijgen Stompwijk en Essesteijn actuele groenbeheerplannen. Inwoners spelen een belangrijke rol bij de totstandkoming hiervan. We zorgen dat de gemeente De Bui van de Eeuw steeds beter aan kan. In 2020 pakken we knelpunten met regenwateroverlast aan, aan de Bernardlaan, Spinozalaan en in het Huygenskwartier. Daarnaast voorzien we een aantal straten van een gescheiden rioolstelsel. Dit stelsel voert regenwater af naar de sloot in plaats van naar het riool.

Afvalinzameling
Het doel van het afvalbeleid is te komen tot een vermindering van het restafval, een goede dienstverlening aan de inwoners tegen zo laag mogelijke kosten. De gemeente werkt hard samen met Avalex en de inwoners om de rijksdoelstelling van 100 kg. restafval per inwoner per jaar dichterbij te brengen. In Voorburg-Midden komen de inwoners, na een pilot van Het Nieuwe Inzamelen, met 115 kg restafval per persoon dichtbij de landelijke doelstelling. De gemeente organiseert per wijk bewonersavonden om samen met de inwoners te komen tot een breed gedragen afvalbeleid dat zorg draagt voor een hoger scheidingspercentage van afval. Na besluitvorming worden de maatregelen per wijk geïmplementeerd. Op deze manier wordt het wekelijks inzamelen van restafval weer afgebouwd en uiteindelijk beëindigd eind 2020.

Bouwen en Wonen
We vinden een divers woningaanbod belangrijk. We zetten in op sociale woningbouw en geven ruimte aan ontwikkelaars om woningen te bouwen. Bij nieuwe initiatieven is het uitgangspunt om 30% sociale huurwoningen te realiseren. We willen dat de wachttijden voor betaalbare woningen voor mensen die daarvan afhankelijk zijn korter worden. Daarom gaan we door met de Taskforce Sociale woningbouw. Deze heeft geïnventariseerd op welke locaties we het aantal sociale huurwoningen in de gemeente kunnen uitbreiden. In 2020 worden 48 sociale huurwoningen gebouwd aan de Rijnlandlaan. Afhankelijk van het raadsbesluit eind 2019 wordt in 2020 voorbereid op de bouw van 170 sociale huurwoningen aan De Star. Ook gaat de voorbereiding voor ontwikkeling van Overgoo door.

Er zijn veel ruimtelijke initiatieven in onze gemeente. Daarnaast hebben we te maken met een stijgende woningvraag en bieden we ondernemers ruimte om zich te vestigen. Ook voor de maatregelen van de energietransitie is naar verwachting ruimte nodig. Tegelijk willen we een groene woongemeente blijven. Het is een uitdaging om alles een plek te geven in de beperkte ruimte die daarvoor is. Deze vraagstukken krijgen een plek in de Omgevingsvisie.

Omgevingswet
De Omgevingswet is vanaf 2021 van kracht. Met de nieuwe wet verandert veel. Het is een stelselwijziging, die ook vraagt om een cultuurverandering: minder regels en meer ruimte voor initiatieven. De gemeente is volop bezig met voorbereidingen. Dit doen we samen met inwoners, ondernemers en partners. De focus ligt op de onderwerpen: omgevingsvisie, omgevingsplan, digitalisering, vergunningen (één-loket-gedachte en deregulering) en pilots. Het Kompas voor de Leefomgeving wordt stapsgewijs verder uitgewerkt in de Omgevingsvisie. Vaststelling daarvan staat gepland in 2020.

Cultuur
Inwoners kunnen genieten van een levendige cultuursector in de gemeente, met theaters, musea, bibliotheken, vele kleine culturele initiatieven en een rijke historie. Om ervoor te zorgen dat ook in de toekomst een breed cultureel aanbod beschikbaar is, kijken we samen met de cultuursector hoe we dat voortgaand realiseren.

De bibliotheekfunctie voegt culturele en educatieve waarde toe voor onze inwoners. We werken aan een moderne maatschappelijke bibliotheek, die zichtbaar is in de hele gemeente. De locatie Fluitpolderplein maakt plaats voor een vestiging in het Damcentrum.

We zijn trots op de historie die in de gemeente ligt. Daarom is de Limes aangedragen als nominatie voor de UNESCO Werelderfgoedlijst. Allereerst worden in 2020 terreinen aangesteld als Rijksmonument. Het jaar erop besluit UNESCO welke terreinen op de Werelderfgoedlijst komen. We geven meer bekendheid aan het Kanaal van Corbulo en maken het Romeinse verleden beter zichtbaar, door middel van een tentoonstelling en inrichting van de openbare ruimte.

Wij vinden het belangrijk om in onze samenleving oog voor elkaar te hebben. Iedereen zou het gevoel moeten hebben dat hij of zij ergens bij hoort en dat er iemand voor hem of haar is. Daarnaast moet iedereen volwaardig kunnen meedoen in de maatschappij. De gemeente biedt passende ondersteuning aan inwoners die dit nodig hebben. We willen de sociale basis van de samenleving versterken. We willen zorgen dat mensen zelfredzaam zijn of worden. En inzetten op het voorkomen dat mensen hulp nodig hebben, door op tijd te signaleren.

Gezond en veilig opgroeien
Ons streven is dat kinderen in Leidschendam-Voorburg gezond en veilig opgroeien en zich maximaal kunnen ontwikkelen. We zorgen ervoor dat ieder kind de zorg krijgt die het nodig heeft. Een belangrijke doelstelling van de nieuwe Jeugdwet is effectieve preventie en laagdrempelige hulp, zodat minder vaak en minder lang specialistische jeugdhulp nodig is. Landelijk wordt deze doelstelling (nog) niet gehaald. Leidschendam-Voorburg is daarop geen uitzondering. We geven sinds 2015 elk jaar meer uit aan de jeugdhulp en het budget dat we hiervoor van het Rijk ontvangen is niet toereikend.

De gemeenten in de regio, lokale teams en jeugdhulpaanbieders willen het maatschappelijk resultaat centraal stellen. In de regionale inkoopstrategie jeugdhulp 2020-2024  is vastgelegd hoe de inkoop van jeugdhulp  kan bijdragen aan de inhoudelijke doelen van de Jeugdwet. Er is gekozen voor een systeem dat vraaggericht is, meer ruimte biedt voor innovatie en stuurt op resultaat en tevens meer grip op de kosten geeft. Dit betekent dat per 1 januari 2020 de specialistisch jeugdhulp toegekend wordt op basis van 11 profielen, die elk 3 intensiteiten (veel, gemiddeld of weinig inzet) hebben. We monitoren wat dit betekent voor onze inwoners, aanbieders en uitgaven, en sturen bij waar nodig.

Daarnaast breiden we de laagdrempelige (psychische) hulp voor de jeugd uit. Dat doen we door meer huisartsenpraktijken te voorzien van Praktijk Ondersteuners Huisartsenzorg voor de jeugd (POH-jeugd). De verwachting is dat dit leidt tot minder doorverwijzingen naar dure specialistische hulp.

Re-integratie en participatiebeleid
Ons doel is dat zoveel mogelijk mensen participeren aan de maatschappij en betaald werk hebben, het liefst bij een reguliere werkgever. Momenteel (peildatum 27-08-2019) zijn er circa 1.800 inwoners die bijstand ontvangen, het laagste aantal sinds jaren.Om ervoor te zorgen dat het aantal uitkeringsgerechtigden verder afneemt, voeren we sinds 2019 een nieuwe re-integratie- en participatiebeleid uit. Hierbij zet de gemeente in op intensief en persoonlijk contact. Op deze manier kennen we onze inwoners nog beter en kunnen we beter inspelen op persoonlijke situaties. De gemeente zet verschillende trajecten in voor verschillende doelgroepen. Naast het al bestaande traject ‘Jongeren in de lift’ komen er trajecten voor statushouders en 50-plussers. Lukt een betaalde baan niet, dan kijken we naar alternatieven als vrijwilligerswerk of mantelzorg. Door deze inzet neemt het aantal inwoners met een bijstandsuitkering in 2020 met 30 tot 50 stuks af.

Financiële zelfredzaamheid
Financiële stress vergroot de kans op eenzaamheid, psychische klachten en een ongezonde leefstijl. Om ervoor te zorgen dat inwoners zich financieel goed kunnen redden, zet de gemeente in op snellere hulp voor inwoners met betalingsachterstanden. Dit wordt mogelijk gemaakt door de aanpassing van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. De gemeente ontwikkelt een nieuw schuldhulpverleningsbeleid dat op 1 januari 2021 in gaat. Daarnaast zetten we in op budgettrainingen en we maken nieuwe afspraken met woningcorporaties, zorgverzekeraars, energie- en waterbedrijven, om inwoners met betalingsachterstanden op tijd te kunnen helpen.

Rondkomen met een laag inkomen
Elk kind dat opgroeit in armoede is er één te veel. Met het minimabeleid wil de gemeente het aantal kinderen dat in armoede opgroeit terugbrengen. Daarom is het bedrag van de school-, sport- en cultuurkostenregeling voor kinderen op het voortgezet onderwijs verhoogd, net als het bedrag van de schoolspullenpas voor het voortgezet onderwijs. Ook voor ouderen met een laag inkomen is het soms lastig rond te komen. Daarom kunnen zij straks gratis reizen met het openbaar vervoer. In 2019 was dit bedrag € 50 euro. In 2020 kunnen zij € 200 laten bijschrijven op hun persoonlijke OV-chipkaart.

Sport en bewegen
Voldoende bewegen is belangrijk voor een goede gezondheid, zowel fysiek als mentaal. In 2019 is het Lokaal Sportakkoord opgesteld. Vanaf 2020 geven we hier samen met partners uitvoering aan. Prominent thema hierbij is inclusief sporten en bewegen, waarbij sporten voor iedereen toegankelijk is.  Niemand staat in de sport aan de kant. In 2020 kan men gebruik maken van een regionale mountainbikeroute, die vanuit programma Duin, Horst en Weide wordt aangelegd. We zoeken naar een permanente locatie voor de Voorburgse Rugbyclub.

Laagdrempelige dagbesteding voor kwetsbare inwoners
Dagbesteding draagt bij aan het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen van kwetsbare inwoners. We werken verder aan de uitbreiding van ontmoetingscentra dementie: laagdrempelige dagbesteding voor dementerende ouderen. Om dit te bevorderen, stimuleren we de samenwerking tussen betrokken maatschappelijke partners in het voorliggend veld.  

Onderwijshuisvesting en Integrale Kind Centra (IKC)
We willen elk kind goed onderwijs geven, op een plek die bij hen past. Zodat zij hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen. Als gemeente dragen we zorg voor schoolgebouwen die passen bij de eisen van deze tijd: schoon, veilig, en duurzaam, maar ook flexibel in gebruik. Daarom zet de gemeente de uitvoering van haar integrale huisvestingsplannen voor het primair en voortgezet onderwijs voort. In 2020 levert de gemeente IKC De Tol, IKC De Trampoline en de gymzalen Novum-Maartens op. De bouw van IKC Heeswijk start in 2020. In een IKC werken kinderopvang en primair onderwijs nauw samen, onder één dak. Kinderen van 0 tot 12 jaar krijgen hier een dagprogramma aangeboden gericht op brede ontwikkeling van talenten en vaardigheden.  

Structureel saldo programmabegroting
Op basis van de huidige begroting, de financiële waterstanden, tussentijdse ontwikkelingen en de plannen voorde komende jaren, is de verwachting dat meerjarenbegroting 2020-2023 eindigt met een structureel afgerond resultaat van € 0,7 miljoen voordelig. De gemeente Leidschendam-Voorburg kan vanaf 2022 haar structurele lasten dekken met de structurele baten en voldoet daarmee aan de vereisten van de toezichthouder.

Bedragen * €1.000